LEIDSE FABRIEKEN: DRUKKERIJEN

Introductie Leiden is na de vestiging van de Leidse universiteit en de komst van diverse drukkers en boekverkopers uit de Zuidelijke Nederlanden een stad van boeken geworden. En gebleven. Hierna volgt een lijst van bedrijven in de grafische industrie te Leiden e.o. door de jaren heen. De namen van de bedrijven zij gestandaardiseerd, voorvoegsels als Fa., NV, Wed. en Gebrs. zijn weggelaten, en het meest significante deel van de naam is vooraan geplaatst. Bronnen Stad van boeken Industrie - Leiden - Holland (1951) Het sociaal-culturele leven door J. Koppenol en P.G. Hoftijzer, in: Leiden 1574-1795 Lijst van drukkers bij de Universiteitsbibliotheek Utrecht Nijverheidsstatistiek Struve en Bekaar 1887-1889 per provincie Staat van Fabrieken over 1852 geciteerd door H.A.C. Branderhorst Telefoondienst: Leiden: 1915

DRUKWERKEN

Naam	Soort	Lokatie	Vestiging	Tot	Bijzonderheden
Arnz, H.	Steendrukkerij	Hogewoerd	1841	1851	Reeds een vestiging in Düsseldorf vanaf 1829 of eerder, na 1851 een filiaal in Amsterdam
Avery Nederland	Papier en verpakkingen	Trekvlietweg	AFT 1950
Batteljee & Terpstra, v/h	Algemeene Boek- en Handelsdrukkerij	Oude Rijn 39	1925	1981	Einde door faillisement
Becherer, Louis H	Stoomdrukkerij	Hogewoerd 55			Tel 363
Berghaus, J.P.	Steendrukkerij	Utrechtse Veer	1843	1870	In 1864 verhuisd naar Rapenburg bij de Vliet
Bink & Zn., C. De	Electrische Handelsdrukkerij	Stille Rijn 9	1882		In 1970 verhuisd naar Rooseveltstraat 3
Bisschop Drukkerij Leiden	Drukkerij	Langebrug 38-40-42	1925	AFT 1991	Vanaf 1935 vof met vennoten A. en A.C. Bisschop
Bomli, A.	Steendrukkerij	Mare, Wijk V, nr 646	1846	AFT 1856	Voortzetting van Van der Paauw en Comp, in 1856 failliet
Breuk, H.R. De	Boekdrukkerij	Pieterskerkhof	1843	AFT 1852	Overgenomen van L. Herdingh en Zoon
Brewster, William	Drukkerij	Stinksteeg hoek Pieterskerkkoorsteeg	1616	1619	Drukkerij Pilgrim Press van de Pilgrim-Fathers
Brill, E.J.	Letterzetterij en drukkerij	Rapenburg	1848	1871	Overgenomen van de nazaten van Jordaan Luchtmans
Brill, Boekhandel en Drukkerij v/h E.J.	Boekhandel en Drukkerij	Oude Rijn 33a	1871	heden	Overgenomen door Adriaan van Oordt en Frans de Stoppelaar, sinds 1882 in een verbouwde vleugel van het Weeshuis
Brussel, G. van	Boek- en handelsdrukkerij, in bruiloftsartikelen	Haarlemmerstraat 222	1875
Buis	Drukkerij	Haven 46	1934
Buurman, H.	Boek- en Handelsdrukkerij	Nieuwstraat 49-51	1898	AFT 1962
Correctum	Clichéfabriek	Rapenburg 26	1937	1941	Opgericht door Gijsbertus Jurgens
Delfos, Karel	Boekverkoper en drukker	Breestraat bij de Hogewoerdsbrug	BEF 1756	AFT 1773
Delfos, Pieter	Boekverkoper en drukker	Rapenburg	BEF 1740
Demmenie	Drukkerij	Haarlemmerstraat 169	1934	2003	In 1983 verhuisd naar Rietschans 68 te Leiderdorp, verkocht aan F. Burghouwt en E. Plomp
Desterbcq, F.	Steendrukker	Hooigracht	1831	1839	In 1838 naar Hooigracht, bedrijf verplaatst naar Denneweg 92 te Den Haag
Donner, D.	Drukkerij nevenbedrijf binderij	Van der Werfstraat 90	1879	1907
Drukkerij Bedrijf, Nederlandse	Drukkerij	Oosterkerkstraat
Duyverman, P.	Boekdrukkerij	Middelweg
ELCI	Offsetdrukkerij	Korte Mare 22a	1916
Elzevier, Louis	Boekhandelaar en uitgever		1580	1791
Futura	Katholieke drukkerij	Steenstraat		1925
Gant, A. van der	Steendrukkerij	Paardesteeg	1845	1847	Tapper en steendrukker Arie vd Gant insolvent verklaard in 1847
Groen & Zoon, v/h J.J.	Boek-, Courant- en handelsdrukkerij	Pieterskerkkoorsteeg 18, Langebrug	1861	1997	Oa drukker van het christelijk weekblad "De Vriend van Oud en Jong" (sinds 1879) en de gereformeerde scheurkalender "Honingdroppels" (sinds 1883), in 1991 verhuisd naar Rooseveltstraat 12, overgenomen door Thieme Groep
Hermandad	Drukkerij	Langebrug 107	1910	1931	Adres bij oprichting St. Jorissteeg 16
Hooiberg en Zoon, T.	Steendrukkerij	Breestraat	1838	1878	In 1860 kwam de oudste zoon erbij, te Epe voortgezet door de jongste zoon
Hooiberg, T. & A.	Boek- en Steendrukkerij	Stille Rijn 9	1866	1876
IJdo, Eduard	Boek- en steendrukkerij	Hooglandse Kerkgracht 4	1927
Jansen, P.J.	Drukkerij	Aalmarkt 2	1911
Koningsveld & Zn.	Clichéfabriek	Breestraat 24	1932	1989	Voorheen "Neerlandia", tot 1937 in St. Aagtenstr 24, in 1966 verhuisd naar Jacob van Campenlaan 1a, vertrek naar Rijswijk
Laboremus	Drukkerij	Langebrug 107	1931	1942	Vh Hermandad
Linden, van der	Drukkerij en reproductie inrichting	Vliet 4	1901
Luchtmans, Jordaan	Boekdrukkerij		1683	1848	Voortgezet door Evert Jan Brill
Luctor et emergo	Coöperatieve drukkerij	Nieuwsteeg 9	1923	1982	Tot 1927 op Binnenvestgracht 73
Luzac, Elie	Boekdrukker		1745	1799
Luzac, Johannes	Boekdrukker		1731	1774
Meerburg, J.H.	Steendrukkerij	Heeregracht 104
Militaire Verkenningen, Bureau der	Steendrukker		1830	1841	Verhuisd uit Gent ivm de Opstand, voorloper van de Topografische Dienst
Mortier, D. Du	Boekdrukkerij	Salomonsteeg	1744	1787	Uitgever van schoolboeken
Mortier en Zoon, D. Du	Boekdrukkerij	Salomonsteeg	1787	1854	Uitgever van schoolboeken
Mulder & zoon, P.J.	Boek- en Steendrukkerij	Breestraat 70	BEF 1872	AFT 1951
Nieuwenburg, D.J. Van	Steendrukkerij	Langebrug
Nifterik Hzn, L. van	Drukkerij (boek en courant)	Kaiserstraat 9	1871	1911	In 1879 voortgezet door zijn zoon H.L. van Nifterik, in 1907 grote protest-vergadering nav willekeurig ontslag aldaar
Nifterik Hzn, NV Boekdrukkerij v/h L. van	Boekdrukkerij	Kaiserstraat 9	1911	1935	In 1914 grote verbouwing
Nifterik Hzn, NV Boekdrukkerij v/h L. van	Boekdrukkerij	Kaiserstraat 9	1935	1941	Drukker van "Volk en Vaderland", commissaris oa A. Mussert, in 1939 beslag op rotatiepers wegens belediging Minister van Justitie, verplaatst naar Rotterdam
Noothoven van Goor, D.	Boekdrukkerij	Breestraat	1850	1880
Paauw & zoon, v/h W.F.	Lithografische Metaaldrukkerij en Vernisinrichting	Hoge Rijndijk 272, Leiderdorp	1908
Plantijn	Drukkerij	Steenschuur 9	1898	AFT 1920	Overgenomen van Fa. J.W. van Leeuwen, in 1898 directie Théonville, in 1918 directie Geijer, in 1920 overgeplaatst naar Langebrug 107
Plantijn, Christoffel	Boekdrukker	Breestraat, hoek Vrouwensteeg, huis Assendelft	1583	1619	Na het vertrek van Plantijn naar Antwerpen in 1585 werd de zaak voortgezet door Raphelengius
Rotogravure Maatschappij (NRM), Nederlandse	Uitgeverij	Galgewater 22, Noordeinde	1913	1972	Laatste adres Rooseveltstraat, in 1972 verhuisd naar Haarlem, opgeheven 1995
Rutgers	Drukkerij Cartonnagefabriek en Brocheerinrichting	Galgewater 15	1905	heden	In 1978 verhuisd naar Zijldijk 25, Leiderdorp
Sas, v/h A.	Handelsdrukkerij	Zoeterwoudseweg 3	1947	niet bestaand	Adres in het begin St. Jorissteeg 25-29
Schreuder, I.	Boekdrukkerij	Levendaal	BEF 1852	1853
Servaas & zoon, L.F.	Kantoorboekhandel	Hogewoerd 17	1881
Sijthoff's Uitgeversmaatschappij, A.W.	Drukkerij (boek en courant) nevenbedrijf boekbinderij	Doezastraat 1	1851	1976	NV in 1905, huidige gebouw uit 1908, verhuisd naar Alphen
Smits, Arnold	Drukkerij	Steenstraat
Springer, L.	Steendrukkerij	Breestraat
Spruyt, Van Mantgem en De Does BV	Tijdschrift uitgeverij	Langebrug 87	1907	2000	In 1990 verhuisd naar Rooseveltstraat
Taconis, v/h	Electrische drukkerij	Maredijk
Trap, P.W.M.	Drukkerij (boek en steen)	Papengracht 32
Vinck, A.	Steendrukkerij
Welzen Jzn., J. Van	Boekbinderij	Rapenburg
Ydo, Eduard	Boek- en Steendrukkerij	Hooglandse Kerkgracht 4, Koppenhinksteeg	1889	1963

KRANTEN

Naam	Soort	Lokatie	Vestiging	Tot	Bijzonderheden
Arbeiderspers, De	Drukkerij en Uitgeversmaatschappij	Steenstraat 12	ABT 1947	1970	Lokale editie van "Het Vrije Volk"
Drabbe	Boekdrukkerij	Rapenburg	1852	1882	Uitgever van de Leydse Courant, Jean Chretien (Hartman) Drabbe overleden 1886
Huysduynen, Jacob	Courantier	Stille Rijn	1689	1719	Uitgever van de Leydse Courant, overleden 1719
Klopper, Felix de	Courantier	Houtstraat	1719	1844	Uitgever van de Leydse Courant, vanaf 1738 Anthony de Klopper, vanaf 1772 Wed. Anthony de Klopper (en Zoon)
Lau, J.G. La	Boekdrukkerij	Rapenburg t.o. de Vliet	1830	1858	Vanaf 1844 uitgever van de Leydsche Courant, overleden 1857
Leidsch Dagblad	Dagblad uitgeverij	Witte Singel 1	1860	1980	Architect Witte Singel is Dudok, 1915. Fusie met Damiate Pers te Haarlem, thans HDC Media; onderbreking van 1-jan-1944 tot 1-feb-1946
Leidsche Courant, De	Dagblad uitgeverij	Papengracht 32	1909	1992	Rooms-Katholiek. Leydse Courant overgenomen van uitgever en drukker Théonville
Leidse Post Zuid-Holland Post, de	Krantendrukkerij	Stationsweg 37	1933	2001	Uitgever en eigenaar H. Lina
Muré, Gebr.	Drukkerij (boek en courant)	Scheepmakersteeg 6	1883	ABT 1890	Uitgevers Leydse Courant
Nieuwe Leidsche Courant	Dagblad uitgeverij	Steenstraat 37	1920	1975	Christelijk-Nationaal. Eerste bureau Hooigracht 35, van 1929 tot 1942 Breestraat 123, van 1945 tot 1950 Hogewoerd 103

Laatst gewijzigd 30 april 2014